Wat zegt het nieuw Vlaams Regeerakkoord over milieu, klimaat en energie?
Publié le :
02/10/2024
02
octobre
oct.
10
2024
Het nieuw Vlaams regeerakkoord 2024-2029 heeft implicaties voor het Vlaams klimaat- en energiebeleid. De regering-Diependaele I streeft naar een “pragmatische benadering die zowel de ecologische als de economische belangen van Vlaanderen in het oog houdt”. Deze bijdrage bespreekt de belangrijkste voornemens op het gebied van milieu, klimaat en energie.
Klimaatambities
Vlaanderen blijft streven naar een CO₂-uitstootvermindering van 40% tegen 2030 ten opzichte van 2005. De roadmap “Naar een koolstofcirculaire en CO2-arme Vlaamse industrie” wordt verder uitgewerkt en geüpdatet. Vlaanderen overweegt om zijn klimaatambitie voor 2030 te verhogen naar 47% emissiereductie, wat de Europees opgelegde drempel is, afhankelijk van de monitoring van de huidige doelstelling.
Verder stelt Vlaanderen zich proactief op ten aanzien van klimaatadaptatie, met waterbeheer als speerpunt. Extra middelen worden vrijgemaakt via de Blue Deal 2.0 om overstromingen en droogteperiodes te bestrijden. Natuurlijke oplossingen, zoals het creëren van wetlands, worden aangewend. Deze maatregelen zouden de infrastructuur en de landbouw voorbereiden op klimaatuitdagingen.
Renovatieplicht en de huizenmarkt
Een van de meest besproken voornemens, is de afzwakking van de renovatieplicht. Huiseigenaren moeten bij de aankoop van een woning met energielabel E of F deze binnen vijf jaar naar energielabel D renoveren. Deze renovatieplicht zou worden beperkt tot op het huidige niveau van energielabel D en de geplande verstrengingen om in 2040 voor huizen en in 2045 voor appartementen tot energielabel A te komen, worden stopgezet. De doelstelling blijft het renoveren naar energielabel D, maar zonder stelselmatige verhoging en binnen een termijn van zes jaar. De renovatieplicht voor niet-residentiële gebouwen blijft bestaan.
Een andere nieuwigheid is een vorm van collectieve renovaties waarbij een wijk of een straat in zijn geheel onder handen genomen wordt. Groepsaankopen waar bewoners zich op kunnen inschrijven, verhogen op voordelige wijze de efficiëntie.
Mobiliteit en duurzaamheid
De Vlaamse regering streeft naar een modernisering van het openbaar vervoer, met een focus op duurzaamheid en comfort. De ambitie is om de vloot van De Lijn te vernieuwen, wat de reiservaring verbetert en tegelijk de ecologische voetafdruk verkleint.
Dit sluit aan bij de bredere beleidsdoelstelling om het gebruik van elektrische voertuigen te bevorderen. Er wordt werk gemaakt van een belastingstructuur die elektrische voertuigen bevordert en Vlaanderen gaat samen met de federale overheid de totale eigendomskost van elektrische voertuigen proberen te verlagen. De subsidies voor elektrische wagens worden tijdens deze legislatuur wel stopgezet.
Verder wordt het verbod op verbrandingsmotoren overeenkomstig het nieuw regeerakkoord geschrapt. Tegelijkertijd worden de wettelijke voorwaarden voor lage-emissiezones in steden niet verstrengd, zoals oorspronkelijk gepland, maar behouden zoals van kracht op 1 september 2023. Dit betekent dat voertuigen die al uit de lage-emissiezones zijn geweerd, dat ook blijven, terwijl de eerder geplande verstrengingen van de regels van de agenda worden geschrapt.
Taxshift groene energie
De budgetneutrale taxshift, die elektriciteit goedkoper zou maken dan fossiele brandstoffen, moet hernieuwbare energiebronnen een sterke impuls geven. Deze taxshift kan de rendabiliteit van warmtepompen ten goede komen, waardoor ze mogelijks een competitief alternatief voor de traditionele condensatieketels zouden kunnen vormen.
De regering onderzoekt ook mogelijkheden voor de bouw van kleine, modulaire kernreactoren, wat de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen kan verminderen en de stabiliteit van het elektriciteitsnet kan bevorderen.
Stikstofbeleid
In het kader van het stikstofbeleid verschuift in 2031 de focus van de neerslag van stikstof naar de uitstoot ervan, waarvoor een emissiebeleid zou worden uitgewerkt. Er wordt ingezet op het herstel van natuurgebieden via de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS), die zich richt op het aanpakken van schade door vermesting, verdroging en verzuring. Een onderdeel hiervan is de geplande verkleining van de varkensaantallen met 30% tegen 2030.
Vergunningen en beleid
De Vlaamse regering heeft aangekondigd dat de doorlooptijd voor vergunningsprocedures bij de Raad voor Vergunningsbetwisting moet worden verkort van een jaar naar negen maanden.
Verder wordt er ook een gemengde vergunningscommissie aangesteld, waarin experten uit de overheids-, academische en juridische sector samen concrete maatregelen adviseren binnen een jaar na de start van de legislatuur. Dit advies zal dan leiden tot de opmaak van een actieprogramma dat focust op snellere rechtspraak, technische expertise, en constructieve inspraak. De aanvechtbaarheid van het milieueffectenrapport en een gunstige beoordeling zouden ook worden besproken in het advies. Verder zouden het marginaal toetsingsrecht van de rechter en het begrip “aangetoond belang” gedefinieerd worden. Tot slot zouden de mogelijkheid tot het invoeren van “integrale maatschappelijke benadering” en de toegang tot de rechter worden nagegaan.
Innovatie en ondersteuning voor de industrie
De Vlaamse Regering wil de industrie in haar transitie naar klimaatneutraliteit ondersteunen door middel van de Vlaamse Klimaatsprong, een actieprogramma gericht op procestransformaties en energiebehoeften. Met extra investeringen voor onderzoek wil men CO₂-arme technologieën versneld implementeren. Daarnaast blijven energie-intensieve bedrijven compensatie ontvangen voor stijgende energieprijzen, terwijl de efficiëntie van instrumenten voor vergroening van de warmtevraag wordt verbeterd.
Auteur
Laurens De Brucker
Avocat Associé
XIRIUS PUBLIC, Droit administratif, Droit climatique, Droit constitutionnel, Droit de l'énergie, Droit de l'environnement et de l'urbanisme, Urbanisme et aménagement du territoire
(00)
Historique
-
Wat zegt het nieuw Vlaams Regeerakkoord over milieu, klimaat en energie?
Publié le : 02/10/2024 02 octobre oct. 10 2024Actualités du cabinetHet nieuw Vlaams regeerakkoord 2024-2029 heeft implicaties voor het Vlaams klimaat- en energiebeleid. De regering-Diependaele I streeft naar een “pragmatische benadering die z...
-
Actualités de la CJUE – Respect des directives environnementales
Publié le : 08/09/2024 08 septembre sept. 09 2024Actualités du cabinet1. CJUE (1ère chambre), arrêt du 11 juillet 2024 dans l’affaire C-601/22 : cette affaire oppose plusieurs associations de protection animale au Gouvernement du Tyrol (Autriche)...
-
Le lancement d’un marché à lots dans le cadre d’une procédure négociée sans publication préalable sur la base de l’article 42, § 1er, 1°, a), de la loi du 17 juin 2016 : récapitulatif des règles applicables en secteurs classiques
Publié le : 05/09/2024 05 septembre sept. 09 2024Actualités du cabinetPour rappel, en secteurs classiques, les adjudicateurs peuvent lancer un marché public en procédure négociée sans publication préalable (ci-après « PNSPP ») notamment...
-
Un adjudicateur peut-il acheter un produit de seconde main ?
Publié le : 23/08/2024 23 août août 08 2024Actualités du cabinetAlors que les achats de seconde main entre particuliers sont en pleine croissance, se pose la question de savoir si un adjudicateur pourrait, quant à lui, procéder à...
-
Les communautés d’énergie en Région Bruxelles-Capitale
Publié le : 20/08/2024 20 août août 08 2024Actualités du cabinetIntroduction : L’actualité en Ukraine a rappelé l’importance de l’indépendance énergétique des Etats européens qui n’ont pas tous été dotés des mêmes ressources natu...
-
Le jeu des différences entre une concession domaniale et une concession de services
Publié le : 08/08/2024 08 août août 08 2024Actualités du cabinet1. Imaginons qu’une commune bruxelloise souhaite concéder à un tiers le droit d’exploiter une friterie sur son domaine public. S’agit-il d’une concession domaniale ou bien d...