Het eengemaakt Brussels Wetboek inzake de gelijkheid, de non-discriminatie en de bevordering van diversiteit: wat is er nieuw?
Publié le :
01/05/2024
01
mai
mai
05
2024
Op 16 april 2024 werd het Gezamenlijk decreet en ordonnantie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie van 4 april 2024 “houdende het Brussels Wetboek inzake de gelijkheid, de non-discriminatie en de bevordering van diversiteit” gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Deze publicatie markeert de introductie van het eerste Brussels Wetboek inzake de gelijkheid, de non-discriminatie en de bevordering van diversiteit.
Het nieuwe Wetboek bundelt en consolideert de 28 bestaande instrumenten ter bestrijding, opvolging en preventie van discriminatie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommissie. Het doel is om de zichtbaarheid en leesbaarheid van de versnipperde bepalingen te vergroten.
Het Wetboek voor de gelijkheid, de non-discriminatie en de bevordering van diversiteit bestaat uit zeven delen:
- Deel 1 bevat de algemene bepalingen, waaronder de doelstellingen, een aantal algemene inleidende regels en de definities van de gebruikte begrippen
- Deel 2 betreft het recht op non-discriminatie en is onderverdeeld in zeven titels die ingaan op het toepassingsgebied, het verbod op discriminatie, de algemene en specifieke beschermingsregels, de opvolging en vervolging van discriminatie, de bewijsmiddelen en de bewijslast in het kader van gerechtelijke en administratieve procedures, de strafrechtelijke bepalingen en de administratieve geldboetes.
- Deel 3 gaat over de actoren en instrumenten voor de integratie van gelijke kansen in het Brusselse overheidsbeleid en ter bevordering van diversiteit binnen het Brussels openbaar ambt. Er zijn acht titels die duiden hoe de Brusselse overheidsdiensten, lokale besturen en instanties binnen hun beleid moeten streven naar gelijke kansen en de bevordering van diversiteit. Zo worden er verplichtingen opgelegd met betrekking tot de werking van de organen en de toegankelijkheid van websites en applicaties van de Brusselse instanties en besturen. Verder voorzien de titels zeven en acht van het Wetboek in subsidies en labels voor ondernemingen uit de profit- en socialprofitsectoren die een diversiteitsbeleid ontwikkelen en projecten voor gelijke kansen bevorderen.
- Deel 4 van het Wetboek betreft de bevoegdheden van verschillende Brusselse instellingen met het oog op de bestrijding van discriminatie en de bevordering van diversiteit.
- Deel 5 regelt de monitoring en evaluatie van de toepassing van het Wetboek.
- De delen 6 en 7 betreffen de wijzigings- en slotbepalingen.
De meeste basisprincipes uit de verschillende bestaande regelgevingen zijn behouden, maar er zijn ook een aantal opvallende wijzigingen.
Zo zijn de vormen van discriminatie uitgebreid. Het Wetboek verbiedt directe discriminatie, indirecte discriminatie, intersectionele discriminatie, de weigering om in redelijke aanpassingen te voorzien, discriminerende intimidatie, seksuele intimidatie en de opdracht tot discriminatie.[1] Nieuw is onder meer de erkenning van situaties van meervoudige en intersectionele discriminatie en van discriminatie door associatie.[2]
Wat betreft de beschermde criteria zijn er ook enkele nieuwigheden. Zo wordt het beschermde criterium van gezinsverantwoordelijkheden, met inbegrip van alleenouderschap, toegevoegd.[3] Dit criterium omvat de zorgtaken die ouders hebben ten aanzien van kinderen en de verloven die zij daarvoor kunnen opnemen, maar ook iedere vorm van zorg of steun voor familieleden die nood hebben aan sociale, familiale of emotionele bijstand.[4] Het doel is om personen die naar aanleiding van hun gezinsverantwoordelijkheden een verlof[5] opnemen, te beschermen tegen nadelige behandeling omwille van de zorg of steun die zij verlenen. Daarnaast worden ook de criteria met betrekking tot de gezondheidstoestand en sociale afkomst uitgebreid. Zo gaat de gezondheidstoestand nu over het verleden, het heden en de toekomst, en werd het criterium sociale afkomst uitgebreid naar sociale oorsprong en conditie.[6]
Personen die melding hebben gedaan of een klacht hebben ingediend namens de betrokkene bij de vermoedelijke inbreuk, en ook personen die een schending van de wet aanvoeren, zijn daarnaast voortaan beter beschermd tegen vergelding.[7]
Wat betreft vervolgens de bewijsmiddelen, is er een opvallende nieuwigheid met betrekking tot de zogenaamde “discriminatietesten”. Er konden reeds discriminatietesten worden uitgevoerd door de gewestelijke inspectiediensten op het gebied van werkgelegenheid en huisvesting, maar nu zullen er ook testen kunnen worden uitgevoerd door het slachtoffer zelf, door iedere persoon die op verzoek van het slachtoffer handelt, door Unia of door belangengroepen. Als de discriminatietest is uitgevoerd in overeenstemming met artikel 47 van het Wetboek, vormen de resultaten van een dergelijke test een feit die het bestaan van discriminatie kan doen vermoeden.[8]
Het sanctiesysteem wordt ook herzien. Zo is de schadevergoedingsregeling aangepast zodat de vergoedingen ontradend zouden werken en moduleerbaar zouden zijn, rekening houdend met de veroordeelde vorm van discriminatie.[9] Er bestaat in dit kader een specifieke vergoedingsregeling voor discriminatie met betrekking tot huisvesting of door Brusselse besturen.[10] De strafrechtelijke geldboete is daarnaast verzwaard.[11]
Tot slot, wordt er een verplichting om actieplannen aan te nemen die gericht zijn op het streven naar gelijkheid rond bepaalde beschermde criteria ingevoerd. Dit betekent dat het Wetboek het verplicht maakt voor elk van de volgende gewestregeringen om actieplannen op te stellen waarbij de gewestelijke bevoegdheden worden ingezet rond de volgende beschermde criteria: geslacht en gender, inclusief gendergerelateerd geweld, sociale afkomst en toestand, seksuele geaardheid en genderidentiteit en -expressie, etnische of culturele afkomst, en handicap.[12] Voor de Franse Gemeenschapscommissie en de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie zijn de verplichte inspanningen gericht op het bereiken van gelijkheid voor de betrokken personen die te maken hebben met ongelijkheden, gebaseerd op het geslacht, het gender, de genderidentiteit, de genderexpressie en de handicap.[13]
Het Wetboek treedt in werking op 18 oktober 2024, zes maanden na de datum van bekendmaking in het Belgisch Staatsblad. Op die manier krijgen de Brusselse besturen, ondernemingen, beroepsbeoefenaars en andere betrokken partijen de tijd om zich aan te passen aan de nieuwe regelgeving.
Het team van Xirius Public staat voor u klaar als u vragen zou hebben over de toepassing van het nieuw Brussels Wetboek.
[1] Art. 7 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[2] Art. 5, 14°, 16° en 17° juncto 22 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[3] Art. 5, 12° Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[4] Art. 27 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[5] De geviseerde verloven strekken zich uit over zowel de publieke sector en zelfstandigen als werknemers uit de private sector. Het gaat onder andere om het geboorteverlof, adoptieverlof, ouderschapsverlof, zorgverlof, verlof om dwingende redenen en flexibele werkregelingen.
[6] Art. 5, 12° Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[7] Artt. 19-21 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[8] Art. 46, § 1, 6° Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[9] Art. 22 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[10] Artt. 23 en 24 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[11] Art. 48, § 2 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[12] Art. 67 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
[13] Art. 68 Brussels Wetboek voor gelijkheid, antidiscriminatie en bevordering van diversiteit.
Auteurs
Daisy Daniels
Avocate collaboratrice-associée
XIRIUS PUBLIC, Droit administratif, Droit constitutionnel, Droit de la santé, Droit social de la fonction publique , Légistique, Métiers et professions réglementés
(00)
Patrik De Maeyer
Avocat Associé
XIRIUS PUBLIC, Droit administratif, Droit constitutionnel, Droit de l'énergie, Droit de l'environnement et de l'urbanisme, Droit des contrats et marchés publics, Droit social de la fonction publique , Expropriations, Urbanisme et aménagement du territoire, Métiers et professions réglementés
(00)
Historique
-
Modernisation des droits du patients - Zoom sur la notion de « patient »
Publié le : 14/05/2024 14 mai mai 05 2024Actualités du cabinetComme nous vous l’indiquions dans un article précédent, ce 4 mars 2024 est entré en vigueur la « nouvelle » loi relative aux droits du patients[1]. Depuis 2002, la loi sur le...
-
Un nouveau Cadre de référence éolien pour la Région Wallonne
Publié le : 09/05/2024 09 mai mai 05 2024Actualités du cabinetLe 25 janvier 2024, le Gouvernement wallon a adopté un nouveau Cadre de référence (ci-après « CDR 2024 ») pour le développement des éoliennes en Région wallonne[1]. Il s’appliqu...
-
Artikel 7bis Gw. voor herziening vatbaar verklaard. Naar een grondwettelijk verankerde en afdwingbare bescherming tegen klimaatverandering?
Publié le : 07/05/2024 07 mai mai 05 2024Actualités du cabinetOp 3 mei 2024 werd binnen de schoot van de federale regering een overeenkomst bereikt over de grondwetsbepalingen die na de verkiezingen door het nieuwe parlement zullen kunnen...
-
Het eengemaakt Brussels Wetboek inzake de gelijkheid, de non-discriminatie en de bevordering van diversiteit: wat is er nieuw?
Publié le : 01/05/2024 01 mai mai 05 2024Actualités du cabinetOp 16 april 2024 werd het Gezamenlijk decreet en ordonnantie van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie en de Franse Gemeenschapscommiss...
-
La théorie de l’imprévision : analyse en droit des marchés publics et en droit privé
Publié le : 25/04/2024 25 avril avr. 04 2024Actualités du cabinetImaginez qu’une guerre éclate prochainement entre la France et le Mexique, laquelle entrainerait une hausse de plus de 30 % des prix des matériaux utilisés dans le secteur de la...
-
La réforme du permis d’environnement adoptée par la Commission de l’environnement, de la nature et du bien-être animal
Publié le : 16/04/2024 16 avril avr. 04 2024Actualités du cabinetLe 9 avril 2024, la Commission de l’environnement, de la nature et du bien-être animal du Parlement de Wallonie a adopté projet de décret modifiant divers décrets relatifs à l’e...